ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပဲြ အာဆီယံ-အေမရိကန္ ေဆြးေႏြးမည္

စေန, 18 စက္တင္ဘာ 2010
“အေမရိကန္-အင္ဒိုနီးရွား Joint Commission” ေခၚ ႏွစ္ႏုိင္ငံဘက္ေပါင္းစံုကေန ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အစီအစဥ္ကို တရား၀င္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကဖို႔ အစျပဳတဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္ နုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Hillary Clinton နဲ ့ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Marty Natalegawa တို႔ဟာ မေန႔က အေမရိကန္ နိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွာေတြ ့ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး ပိုမို ခုိင္မာေအာင္ ဘာေတြမ်ား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလဲ ဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး VOA သတင္းေထာက္ Suzanne Presto ေပးပို႔ထားတဲ့ သတင္းလႊာနဲ႔အတူ မေန႔က ၀ါရွင္တန္က သီးျခားေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာရာမွာ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမ်ား ေျပာသြားခဲ့သလဲ ဆိုတာေတြကို မေနာ္ရိႈးက အစီရင္ခံထားပါတယ္။

မေန႔က အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနမွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Hillary Clinton နဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Marty Natalegawa တို႔ဟာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ စနစ္တက် တိုးျမင့္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အစီအစဥ္ကို တရား၀င္ အစျပဳဖို႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

US-Indonesia Joint Commission လို႔ေခၚတဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဘက္ေပါင္းစံုကေန ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကမယ့္ အစီအစဥ္ကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံ သမၼတေတြၾကားမွာ သေဘာတူညီခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ခြဲေလာက္ကတည္းကစလို႔ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ႀကိဳးစားပမ္းစား လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၾကတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အင္ဒိုးနီးရွားဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အတြက္ ဘက္ေပါင္းစံုကေန ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေကာင္း မဟာမိတ္ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“က်မတို႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလံုး မတူကြဲျပားၿပီး အေရာင္အေသြးစံုတဲ့ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိတယ္။ ဒီလို မတူကြဲျပားတာေတြကို အျပန္အလွန္ နားလည္ေပးၿပီး အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ လူနည္းစု အခြင့္အေရးကို ေလးစားတဲ့ အစဥ္အလာ ရွိၾကပါတယ္။ က်မတို႔အေနနဲ႔ ပိုမို ေအာင္ျမင္ႀကီးပြားတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသကို ျမင္ခ်င္သလို ကမာၻႀကီး ပိုမိုၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔လည္း မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္လိုတဲ့ဆႏၵ ရွိပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္အျပင္ သဘာ၀ပတ္၀န္က်င္ ထိမ္းသိန္းေရး၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ တျခား အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကမာၻကို အသိေပး လႈံ႔ေဆာ္ေနတာေတြ အတြက္ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။”

အေမရိကန္-အင္ဒိုနီးရွား ပူးတြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား က႑ ၆ ခုမွာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ လံုၿခံဳေရး၊ စြမ္းအင္၊ ပညာေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ ပညာေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အထူး စိတ္လႈပ္ရွားရတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Hillay Clinton က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“က်မတို႔အေနနဲ႔ အေမရိကန္မွာ ပညာသင္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွား ေက်ာင္းသား အေရအတြက္ကို တိုးေစမွာျဖစ္သလို အင္ဒိုနီးရွားမွာ ပညာ သင္ယူမယ့္ အေမရိကန္ ေက်ာင္းသားေတြ တိုးလာေအာင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ ထုတ္ကုန္ သြင္းကုန္ ဘဏ္ကေနၿပီး အင္ဒိုနီးရွားဘဏ္ ၁၁ ခု ပူးေပါင္းၿပီး အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၁ ေထာင္ အေၾကြးထုတ္ေခ်းေပးမယ့္ အစီအစဥ္ အပါအ၀င္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးကို ႏွစ္ဆတိုးႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Natalegawa ကလည္း ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီႏွစ္ႏုိင္ငံ အခုလို ဘက္ေပါင္းစံုကေန ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ တုိးျမင့္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ လက္ေတြ႔ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိေအာင္ သႏၷိဌာန္ခ်ထားတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ ပါတယ္။

“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ပညာေရးနဲ႔ တျခားက႑ေတြ၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ စြမ္းအင္၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာ တကယ္ပဲ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကေရး အတြက္ ႀကိဳးစားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုလို ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကေန တုိးတက္မႈေတြ ပံုမွန္နဲ႔ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ တမုဟုတ္ခ်င္းတိုးတက္မႈေတြရွိလာေအာင္ေတာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

၀န္ႀကီးႏွစ္ဦးၾကား ေဆြးေႏြးပြဲအဆံုးမွာေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမွာ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပနုိင္တဲ့ တိုးတက္မႈ ရွိေအာင္လုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးတြဲေကာ္မရွင္ အစီအစဥ္ကို အင္ဒိုနီးရွားမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ စတင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တဆက္တည္းမွာပဲ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက မေန႔က ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္က သီးျခား ေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏို၀င္ဘာလမွာက်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အင္ဒိုနီးရွားအစိုးရရဲ႕ သေဘာထားကို ခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္တဲ့သူအေပၚမွာ တည္ပါလိမ့္မယ္။ ေရတ၀က္ပဲ ရွိတယ္လို႔ ျမင္လို႔ရသလို ေရတ၀က္ေတာင္ ေလ်ာ့ေနတယ္လို႔လည္း ျမင္လို႔ရပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ သူတို႔ကုိယ္တိုင္ ကတိျပဳထားသလို လြတ္လပ္မွ်တၿပီး အားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကလည္း သူတို႔ကတိေပးထားတဲ့အတိုင္း လုပ္သြားမယ္ဆိုၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာထားပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာလည္း အာဏာရွင္စနစ္ ႏွစ္ ၃၀ နီးပါး ၾကာၿပီးတဲ့ေနာက္ ပထမဆံုးလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အခုေနာက္ဆံုးလုပ္တဲ့ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ေရးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ပံုစံမတူပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ အေျပာင္းအလဲ အတြက္ ပထမဆံုးအဆင့္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလုပ္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြဟာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ အစိတ္အပိုင္းတရပ္ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။”

ဆက္လက္ၿပီး မစၥတာ Natalegawa က လာမယ့္ ေသာၾကာေန႔ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမယ့္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အေမရိကန္နဲ႔ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အစည္းအေ၀းမွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဓိကထား ေဆြးေႏြးသြားဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

VOA