ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ဆက္လက္ ဆိုးရြားေနၿပီး စစ္အစိုးရက လူထု၏ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားပါဝင္ႏိုင္ခြင့္ကို ဆက္လက္ ျငင္းဆိုေနသည္ဟု အေမရိကန္ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔ (HRW) က မေန႔က ေဝဖန္လိုက္သည္။
စစ္တပ္ေထာက္ခံသည့္ ပါတီမ်ားအႏိုင္ရေရးကို ရည္ရြယ္ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ လူတဦးခ်င္း၏ ထင္ျမင္ယူဆခြင့္၊ အသင္းပင္းဖြဲ႔စည္းခြင့္၊ သတင္းေရးသား ထုတ္ျပန္ခြင့္ စသည့္ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကို တင္းက်ပ္ထားၿပီးမွ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့သည္ဟု အဖြဲ႔၏ ယခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထိုစဥ္က ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ခံေနရသည့္ Human_Rights_watchအတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဝင္ႏိုင္ေရးသာမက ပါတီဝင္အျဖစ္ပင္ မရပ္တည္ႏိုင္ရန္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒျဖင့္ “ၾကိဳတင္တားဆီး” ခဲ့သည္ဟု HRW က စြပ္စြဲထားသည္။
“ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒ” မွ အခန္း ၁ ပုဒ္မ ၂-(ဌ)၊ ႏွင့္ အခန္း ၂ ပုဒ္မ ၄-(င) တို႔တြင္ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူ၊ အယူခံမႈ သို႔မဟုတ္ ျပင္ဆင္မႈေလွ်ာက္ထားေသာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရဆဲသူမ်ားကို ပါတီဝင္အျဖစ္ လက္မခံရန္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔ျပင္ ပါတီမ်ား မဲဆြယ္စည္း႐ုံးရာတြင္လည္း စစ္တပ္ႏွင့္ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို မေဝဖန္ရန္၊ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေဟာေျပာပြဲမလုပ္ရဟု ထုတ္ျပန္သည့္ စည္းကမ္းမ်ားကို အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအျဖစ္ ေထာက္ျပထားသည္။
မမွ်တသည့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈအျဖစ္ HRW က ေထာက္ျပထားသည့္ အျခားတခ်က္မွာ စစ္အစိုးရ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ အပါအဝင္ ဝန္ၾကီး ၂၇ ဦး မႏွစ္ ဧၿပီလက စစ္တပ္ရာထူးမ်ားမွ ႏႈတ္ထြက္ၿပီး “လူမႈေရးအသင္း” အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ ၾကံ႕ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို ပါတီအသြင္ေျပာင္း ဦးေဆာင္၍ အသင္းပိုင္ရန္ပံုေငြႏွင့္ ပစၥည္းမ်ားကို အေမြဆက္ခံခဲ့သည့္ကိစၥျဖစ္သည္။
ထို႔ျပင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ သေဘာထားမတိုက္ဆိုင္ေသာ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ မြန္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔မွ ၿမိဳ႕နယ္ ၃၂ ခုတြင္လည္း လံုၿခံဳေရးအေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမက်င္းပခဲ့ေၾကာင္း HRW က ေထာက္ျပသည္။
ႏိုဝင္ဘာေရြးေကာက္ပြဲသည္ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီဟု HRW က ေထာက္ျပသကဲ့သို႔ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ အတုိက္အခံအဖြဲ႔တခုျဖစ္ေသာ “လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္” အဖြဲ႔ကလည္း စစ္အစိုးရ၊ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ ၾကံ႕ဖြံ႔ပါတီတို႔၏ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ အဂတိလိုက္စားျခင္း၊ ဥပေဒေဖာက္ဖ်က္ျခင္း တို႔ကို အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္တကြ စာတမ္းတေစာင္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။
လူ႔အခြင့္အေရးျမန္မာ့ကြန္ယက္၏ စာတမ္းတြင္ မဲစာရင္းျပဳစုျခင္း၊ မတရားမဲဆြယ္စည္း႐ုံးျခင္း၊ ၾကိဳတင္မဲ၊ ကို္ယ္စားျပဳမဲ၊ ဘက္လိုက္မႈမ်ား၊ မဲေရတြက္ထုတ္ျပန္ျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းအပါအဝင္ အပိုင္း ၁၂ ခုခြဲ၍ မွတ္တမ္းမ်ားျဖင့္ ေထာက္ျပထားသည္။
၁၉၈၃ ေနာက္ပိုင္း တိက်သည့္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈမရွိပဲႏွင့္ ေကာ္မရွင္က ေၾကညာခဲ့သည့္ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ ၂၉ သန္းေက်ာ္ဆိုသည္ကို “ဆႏၵမဲေပးႏိုင္သည့္ လူဦးေရ စာရင္း” အတိအက် ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳရန္ ခက္ခဲသည္ဟု အဖြဲ႔က မဲစာရင္းျပဳစုပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြန္ယက္က ေထာက္ျပထားသည္။
စစ္အစိုးရဝန္ၾကီးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံပိုင္ေငြမ်ားျဖင့္ မဲဆြယ္ခဲ့ျခင္း၊ ၾကိဳတင္မဲမသမာမႈမ်ား၊ မဲ႐ုံမႉး ကိုယ္တိုင္မဲျခစ္ေပးျခင္း၊ မဲလက္မွတ္မ်ားကို တၾကိမ္ထက္ပိုထုတ္ျခင္းမ်ား၊ ဘာသာေရး အေဆာက္အဦးမ်ား၌ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးခြင့္မရွိဟု သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း ၾကံ႕ဖြံ႔ပါတီကိုမူ ခြင့္ျပဳျခင္း၊ ဥပေဒအတိုင္း အမ်ားျပည္သူေရွ႕ မဲေရတြက္ျခင္း မျပဳျခင္းတို႔ကို အခ်က္အလက္ႏွင့္တကြ ေထာက္ျပထားသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ အင္ဂ်န္းယန္ မဲဆႏၵနယ္ ၂ ႏွင့္ ဆြမ္ပရာဘြမ္ မဲဆႏၵနယ္ ၂ သည္ ပယ္ဖ်က္ထားသည့္ မဲဆႏၵနယ္မ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ၾကံ႕ဖြံ႔ပါတီက အႏိုင္ရသည္ဟု ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာမွ ေၾကညာခဲ့ၿပီးေနာက္ မဟုတ္မွန္ေၾကာင္း အမွားျပင္ဆင္ခ်က္ ျပန္ထည့္ေပးရျခင္းကိုေထာက္ျပ၍ ၾကံ႕ဖြံ႔ မဲအႏိုင္စာရင္းမ်ားမွာ တိက်ေသခ်ာမႈ မရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။
ထို႔ျပင္ ယေန႔အထိ မဲမသမာမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၾကံ႕ဖြံ႔ပါတီႏွင့္ အျခားပါတီမ်ား အျပန္အလွန္ တရားစြဲဆိုမႈမ်ားကိုလည္း ေထာက္ျပသည္။
ထို႔ျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢတြင္ ကန္႔ကြက္သည့္ အဆိုကို ႏိုဝင္ဘာ ၁၈ ရက္က ျပဳလုပ္ရာ ေထာက္ခံသူ ၉၆ ႏိုင္ငံ၊ ကန္႔ကြက္သူ ၂၈၊ ၾကားေန ၆ဝ ရွိသည္ကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ စစ္အစိုးရက လူထုဆႏၵကို မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့သည္မွာ ထင္ရွားသည္ဟု ယင္းစာတမ္းက ေထာက္ျပလိုက္သည္။
MIZZIMAသတင္းမွ ကူးယူေဖၚၿပပါသည္။
No comments:
Post a Comment