လူ႔အခြင့္အေရးမတိုးတက္ဘဲ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရင္ ထိေရာက္မွာမဟုတ္

လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈမရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းေတြလုိတယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနတဲ့ Human Rights Watch အဖဲြ႔က တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈ မရဘဲနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစုိးရလုိမ်ဳိး ဖိႏွိပ္တဲ့ အစုိးရေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ႔ပူးေပါင္း ဆက္ဆံမႈေတြလုပ္ဖုိ႔ ေျပာေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေၾကာင္းထူးမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ကမာၻတ၀န္းက လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တနလၤာေန႔က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရာမွာ ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ အေၾကာင္းစုံကုိေတာ့ Human Rights Watch အဖဲြ႔နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက ေျပာျပေပးမွာပါ။

လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေလးစားလုိက္နာဖုိ႔ ျမန္မာစစ္အစုိးရအပါအ၀င္ ကမာၻေပၚကႏုိင္ငံေတြကုိ ဖိအားေပးေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြမွာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဥေရာပသမဂၢ (EU) က လုပ္သင့္သေလာက္ မလုပ္ဘူးလုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနတဲ့ Human Rights Watch အဖဲြ႔က ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ ကမာၻတ၀န္းက ဖိႏွိပ္တဲ့အစုိးရေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိမႈေတြ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ကုိ အားေပးတဲ့အေၾကာင္း ထပ္တလဲလဲ ေျပာေနတာေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘာမွမလုပ္ဘဲေနဖုိ႔ ဆင္ေျခ ေပးတာေတြပဲ ျဖစ္ေနေလ့ ရွိတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ရာမွာ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ တကယ္ေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈရွိဖုိ႔အတြက္ ဒီထက္ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကုိ သုံးဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ Human Rights Watch အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Elaine Pearson က ေျပာပါတယ္။

“၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ထဲမွာ တျခားႏုိင္ငံေတြက ထိေရာက္တဲ့ ဖိအားေတြ အေျခခံက်င့္၀တ္နဲ႔ညီတဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြကုိ ေတြ႔ရမယ့္အစား ဖိႏွိပ္တဲ့ အစုိးရေတြက ပုိၿပီးတင္းမာတဲ့ သေဘာထားေတြရွိခဲ့သလုိ တုိင္းသူျပည္သားေတြကုိလည္း ပုိၿပီးဖိႏွိပ္မႈေတြပဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေကာင္းဆုံးနမူနာ တခုပါ။ စစ္အစုိးရနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ ေတြ႔ဆုံစကားေျပာဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံ ပါ။ တကယ္တမ္းမွာ ဒီလုပ္ရပ္ေတြက အေျခခံလုပ္ငန္းစဥ္ပဲ ျဖစ္သင့္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေအာင္ ဘယ္လုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကရမလဲ ဆုိတာကုိ ၾကည့္ၾကရမွာပါ။”

စာမ်က္ႏွာ ၆၄၉ မ်က္ႏွာရွိၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတဦးျဖစ္တဲ့ ကုိေအာင္မ်ဳိးသိန္း ရဲ႕ ဓာတ္ပုံကုိ မ်က္ႏွာဖုံးပုံအျဖစ္ ေဖာ္ျပ ထားတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡျပႆနာေတြကုိ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းေရးမွာေတာ့ ကုလသမဂၢလုိ ႏုိင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းေတြက ပ်က္ကြက္မႈေတြရွိခဲ့သလုိ ေဒသတြင္းက အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ)၊ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္နဲ႔ အိႏၵိယတုိ႔လုိ ႏုိင္ငံေတြက စစ္အစုိးရကုိ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးေနတာေတြေၾကာင့္ တုိးတက္မႈေတြ မရွိဘူးလုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

“အရင္လကပဲ အာဆီယံရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္ပုံကုိ ေတြ႔ခဲ့ရပါေသးတယ္။ စစ္အစုိးရအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဆက္လက္ ခ်မွတ္ထားတာေတြ မလုပ္ေတာ့ဖုိ႔ အာဆီယံက ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒီလုိပဲ အိႏၵိယက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့ ပုံစံကုိလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ EU မွာေတာင္ ဒါမ်ဳိးေတြ ရွိေနပါတယ္။ EU အဖဲြ႔၀င္ေတြထဲမွာေတာင္မွာ ခ်ဥ္းကပ္ပုံေတြက ကဲြလဲြေနတာပါ။”

အာဆီယံအသင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀န္းက တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္ပုိင္းမွာ စစ္အစုိးရက ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း ပထမဆုံးအႀကိမ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြ က်င္းပေပးခဲ့တာ၊ ဒီေနာက္ တပတ္ေလာက္အၾကာမွာ ထိန္းသိမ္းခံ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့တာ၊ ဒီလကုန္မွာလည္း လႊတ္ေတာ္နဲ႔အစုိးရတရပ္ ဖဲြ႔စည္းသြားဖုိ႔ ရွိေနတာေတြဟာ ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္ထြန္းမႈေတြအျဖစ္ ရည္ညႊန္းေျပာဆုိေနၾကတာပါ။

ဒါေပမဲ့လဲ စစ္အစုိးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခုိင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီကသာ အမ်ားစုေနရာရခဲ့တာဟာ အေျပာင္း အလဲတခုအျဖစ္ မျမင္ႏုိင္သလုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္တာဟာလည္း ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေတြကေန အာ႐ုံလႊဲဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းတဲ့ လုပ္ရပ္အျဖစ္သာ ျမင္ႏုိင္တယ္လုိ႔ Human Rights Watch က ေျပာပါတယ္။

တကယ္တမ္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီထက္ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္း ေတြနဲ႔ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြရဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုိမယ္လုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။

“ျမန္မာစစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႔ အျပဳအမူေတြအေပၚ တကယ္တမ္းသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယနဲ႔ အာဆီယံ တုိ႔လည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္လာဖုိ႔လုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ေပးေရးလုိႏုိင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ သက္ဆုိင္သူေတြအားလုံး ပါ၀င္ခြင့္ရွိဖုိ႔လုိကိစၥမ်ဳိးေတြမွာ သူတုိ႔ေတြအားလုံး ေတာင္းဆုိသြားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

လက္ရွိစစ္အစုိးရအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ EU ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔လည္း အေရးယူမႈေတြ ထိေရာက္မႈရွိေစဖုိ႔ ပုိၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔လည္း Human Rights Watch အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး Elaine Pearson က ေျပာပါတယ္။ ဒီလုိပဲ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမယ့္ မူ၀ါဒေတြမွာ ဆုိရင္လည္း အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ရလိမ့္မယ္လုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ VOAသတင္းမွ ကူးယူေဖၚၿပပါသည္။