ခ်က္ႏုိင္ငံ ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးပြဲ

ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးပြဲတရပ္ကို ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံ၊ ပရာ့ဂ္ (Prague) ၿမိဳ႕မွာ ဒီကေန႔ က်င္းပေနၿပီး ခ်က္သမၼတေဟာင္း ဗားဆလပ္ဗ္ ဟာဗဲလ္ (Vaclav Havel) နဲ႔ လက္ရွိ ခ်က္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးတို႔က အဖြင့္အမွာစကားေတြ ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ ဘံုတူညီတဲ့ မူ၀ါဒကို ျပန္လည္သံုးသပ္ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါ ဒီေဆြးေႏြးပြဲက ထြက္လာတဲ့ ရလဒ္ေတြက မူ၀ါဒကို ပံုေဖာ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပြဲကို အဓိကစီစဥ္တဲ့ အဖြဲ႕တခုရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဘန္ေကာက္ကေန ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက သတင္းပို႔ထားပါတယ္။

ပရာ့ဂ္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲကို “ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ဥေရာပ မူ၀ါဒ” လို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခအေနေတြ၊ အဲဒီအေျခအေနေတြဟာ ဥေရာပရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ မူ၀ါဒကို ေျပာင္းလဲေစတဲ့အထိ ဦးတည္သြားဖို႔ သင့္၊ မသင့္ ဆိုတာေတြကို ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဗီြအိုေအကို ရွင္းျပခဲ့သူကေတာ့ ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ People in Need Foundation က ျမန္မာ့အေရး စီမံကိန္း လုပ္ငန္းညႇိႏိႈင္းေရးမွဴး မစ္စ္ ခရစၥတီးနား ပ႐ူနယ္႐ိုဗာ (Kristina Prunerova) ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနနဲ႔ People in Need အဖြဲ႕တို႔က ပူးတြဲ ကမကထျပဳ က်င္းပတာ ျဖစ္တယ္လို႔ မစ္စ္ ခရစၥတီးနားက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈကို ကာလရွည္ၾကာ ေထာက္ခံအားေပးလာခဲ့တဲ့ ခ်က္သမၼတေဟာင္း ဗားဆလပ္ဗ္ ဟာဗဲလ္ ကိုယ္တိုင္ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ အဖြင့္အမွာစကား ေျပာၾကားေပးမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မိမိတို႔ အင္မတန္ ၀မ္းေျမာက္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးကို လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ထဲ အျမင့္ဆံုးေနရာမွာ ထည့္သြင္းထားသူအျဖစ္ ထင္ရွားတဲ့ ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံ၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကာရဲလ္ ရွ၀ါဇန္ဘာ့ဂ္ (Karel Schwarzenberg) လည္း အဖြင့္အမွာစကား ေျပာၾကားၿပီး ဖြင့္လွစ္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ မစ္စ္ ခရစၥတီးနားက ေျပာပါတယ္။

ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ဘံုတူညီတဲ့ မူ၀ါဒကို လာမယ့္ ဧၿပီလမွာ ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြ သံုးသပ္ဖို႔ ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို က်င္းပတာမို႔ အခ်ိန္အခါအရ အင္မတန္ ကိုက္ညီၿပီး ထူးျခားပါတယ္လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။ အခုလက္ရွိမွာကိုပဲ ဥေရာပႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခအေနေပၚ ျပန္လည္သံုးသပ္တာေတြ လုပ္ေနၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခု ေဆြးေႏြးပြဲကို ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ၂၇ ႏုိင္ငံ ရွိတဲ့အထဲမွာ ႏုိင္ငံ ၁၇ ႏုိင္ငံက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေစလႊတ္ထားတာေၾကာင့္ စိတ္၀င္စားမႈ ျမင့္မားတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားၿပီး ဘံုတူညီတဲ့ ဥေရာပမူ၀ါဒ ခ်မွတ္ရာမွာ ေထာက္ကူႏုိင္မယ္လို႔ မစ္စ္ ခရစၥတီးနားက ယံုၾကည္ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

ဒီမွာရလာတဲ့ အႀကံဉာဏ္ေတြကို တင္ျပႏုိင္မယ္လို႔ မိမိယံုၾကည္ၿပီး ဥေရာပရဲ႕ မူ၀ါဒကို ပံုေဖာ္ရာမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း မစ္စ္ ခရစၥတီးနားက ေျပာသြားပါတယ္။

ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျမန္မာအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ဥေရာပအေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ စသည္အားျဖင့္ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း က႑သံုးခုကို ေခါင္းစဥ္ခြဲ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ စီစဥ္ထားၿပီး အဲဒါေတြကေတာ့ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ေနရာ၊ ျမန္မာ့နယ္စပ္ေဒသမ်ား၊ တိုက္ပြဲမ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ အကူအညီမ်ား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အသိုက္အ၀န္း၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈဆိုတဲ့ က႑ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈ၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို ဥေရာပဘက္ကေန ဘယ္လို ပူးေပါင္းပါ၀င္ၿပီး ေထာက္ခံ ၀န္းရံေပးသြားဖို႔ လိုမယ္ဆိုတာကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုက္အ၀န္း၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈဆိုတဲ့ က႑မွာ ေဆြးေႏြးတင္ျပမယ့္ သူေတြထဲ တဦးကေတာ့ ထိုင္းႏုိင္ငံ အေျခစိုက္၊ ျမန္မာ့အေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သူမ်ား အဖြဲ႕က မခင္ဥမၼာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ဘံုတူညီတဲ့ မူ၀ါဒကို ဧၿပီလမွာ ျပန္လည္သံုးသပ္တဲ့အခါ အေထာက္အကူ ျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ ေဆြးေႏြးသြားမယ္လို႔ မခင္ဥမၼာက ေျပာပါတယ္။

“အခုေလာေလာဆယ္ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ဘုံသေဘာထားမွာဆုိရင္ Sanction စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေတြ၊ ၿပီးေတာ့ နအဖ အရာရွိေတြနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ အသိုင္းအ၀ုိင္းေတြကို ဥေရာပသမဂၢကို ဗီဇာ၀င္ခြင့္ ပိတ္ထားတဲ့ ကိစၥေတြ၊ ဒါေတြကုိ ဆက္ၿပီးေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ တားဆီးထားဖုိ႔။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ဖုိ႔ အတြက္ဆို ဒါေတြက အဓိက နအဖအေပၚမွာ ဆက္လက္ ဖိအားေပးမႈေတြ ဒီအခ်ိန္မွာ ပိုေတာင္မွ လုိအပ္ေနတယ္ ဆုိတဲ့ဟာ၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အတုအေယာင္ ေရြးေကာက္ပြဲက ေပၚလာတဲ့ အခုအစိုးရဟာ ျပည္သူေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ အစိုးရ မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔ အသိအမွတ္ မျပဳဖုိ႔ လိုတယ္။ က်မတို႔ ဒါေတြကို ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ဘုံသေဘာထားထဲမွာ ဒါေတြပါလာေအာင္ အဓိကပဲ က်မတုိ႔ ဒီေနရာမွာ သူတို႔ကုိ တင္ျပၿပီး သူတို႔အေနနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏုိင္ေအာင္ ေဆြးေႏြးတင္ျပဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။”

ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးကို အစဥ္တစိုက္ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကတယ္ ဆုိေပမဲ့လည္း ဘံုတူညီတဲ့ မူ၀ါဒဟာ အားေပ်ာ့လြန္းတယ္၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ေနရာမွာလည္း ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးဆိုၿပီး ေ၀ဖန္ခံေနရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရွ႕ဆက္ ဘယ္လိုသြားၾကမယ္ ဆိုတာအေပၚ ႏုိင္ငံတခုခ်င္းစီမွာ ကြဲျပားတဲ့ သေဘာထားေတြ ရွိေနၾကတာေၾကာင့္လည္း ခုိင္မာတဲ့ မူ၀ါဒတရပ္ ထြက္လာေအာင္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ၀ိုင္းၿပီး ဖိအားေပးေနၾကပံု ရပါတယ္။ VOAသတင္းမွကူးယူေဖၚၿပပါသည္။