စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈအေပၚ အန္အဲလ္ဒီ သုံးသပ္ခ်က္

ျမန္မာစစ္အစုိးရအေပၚ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ထားတာေတြကုိ ေလွ်ာ့ေပါ့ဖုိ႔ တုိက္တြန္းသံေတြ မၾကာေသးခင္တုန္းကပဲ ထြက္ေပၚလာၿပီးတဲ့ေနာက္ အဓိကႏုိင္ငံေရးပါတီႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီကေတာ့ အေရးယူမႈေတြကုိ ေထာက္ခံအားေပးေၾကာင္း ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်မွတ္ထားတာ ျဖစ္ေပမဲ့ အေခ်အတင္ ေျပာစရာျဖစ္လာေနတဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ NLD ပါတီနဲ႔ စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ဘယ္လုိ သေဘာထား အျမင္ေတြ ရွိၾကသလဲ ဆုိတာကုိေတာ့ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က စုစည္းတင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ စစ္အစုိးရအေပၚ ဒဏ္ခတ္တဲ့ အေနနဲ႔ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြကစလုိ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက စတင္က်င့္သုံးလာတာေတြဟာ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူး၊ လူထုကုိသာ နစ္နာေစတယ္ဆုိၿပီး ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းဖုိ႔ တုိက္တြန္းေနၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီကေတာ့ ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္ေတြဟာ ခိုင္လုံမႈမရွိဘူးဆုိၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီလ ဒုတိယပတ္ထဲမွာပဲ ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ၿပီး တုံ႔ျပန္လုိက္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ခဲ့ရာမွာ လက္ရွိ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈ ကိစၥေတြဟာလည္း ထပ္တလဲလဲ ပါ၀င္ေနတာမုိ႔ ဒီအေပၚမွာ NLD ရဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ သုံးသပ္ခ်က္ကုိ အခုေနာက္ဆုံး ထုတ္ျပန္လုိက္တာလုိ႔ ပါတီေျပာခြင့္ရသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးအုန္းႀကိဳင္ ကေျပာပါတယ္။
“တကယ့္တကယ္ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ ေႏွးေကြးရျခင္း၊ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေတြ ႀကဳံေတြ႕ရျခင္းရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းျခင္းနဲ႔ စီးပြားေရးမွာ လြတ္လပ္ခြင့္၊ တရားမွ်တခြင့္၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈေတြ ဒီနယ္ပယ္မွာလည္း မရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ Good Governance မဟုတ္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။”

စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနိမ့္က်ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခအေနေတြဟာ အဓိကအားျဖင့္ မူ၀ါဒနဲ႔ စြမ္းေဆာင္မႈေတြ၊ စီမံခန္႔ခဲြမႈေတြမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနတာ၊ ျပည္ပရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကုိ ဆဲြေဆာင္ႏုိင္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မ်ဳိး မရွိတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖဲြ႔ (IMF) ရဲ႔ အစီရင္ခံစာကုိလည္း NLD က ကုိးကားေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြေၾကာင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအတြက္ အကူအညီေတြလည္း အရနည္းသြားတယ္လုိ႔ ေ၀ဖန္သူေတြရဲ႔ ေျပာဆုိခ်က္ကုိလည္း ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ၾကား အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၃,၇၁၂ သန္းရခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ကုန္ပုိင္းမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးတုိင္းျပည္အျဖစ္ ေရာက္ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ျပန္လည္ေထာက္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့စီးပြားေရး အေျခအေနေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ အစီရင္ခံေနတဲ့ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ McQuarie တကၠသုိလ္က ပါေမာကၡ ေရွာင္ တာနဲလ္ (Sean Turnell) ကလည္း စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြဟာ စစ္အစုိးရထက္ တုိင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ လူထုကုိ ထိခုိက္နစ္နာစရာေတြ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔ ေျပာေနတာေတြဟာ အျပည့္အ၀ မမွန္ဘူးလုိ႔ သူ႔အျမင္ကုိ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ့္ရဲ႔ ကုိယ္ပုိင္အျမင္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ အားနည္းေနရတာဟာ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ ဆုိတာထက္ စစ္အစုိးရရဲ႔ မူ၀ါဒေတြေၾကာင့္သာ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါကုိ သက္ေသထူရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ မတုိင္ခင္ အေျခအေနေတြကုိ ၾကည့္လုိ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဆိုတာက ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ တ၀ုိက္ေလာက္မွ ခ်မွတ္လာတာပါ။”

ႏုိင္ငံေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ခံထားရတဲ့ စစ္အစုိးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလထဲမွာတုန္းကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြ က်င္းပၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း ဇန္န၀ါရီလကုန္မွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္လာခဲ့တာပါ။ ဒီလုိ အေျခအေနေတြကုိ ေထာက္ျပၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း အသင္း၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ေနတဲ့ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (Asean) ကေတာ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကုိ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းမႈေတြလည္း ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခအေနေတြဟာ အေရးယူမႈေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းရေလာက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ဳိးအျဖစ္ မျမင္ၾကပါဘူး။ စစ္အစုိးရက ကမကထလုပ္ စီစဥ္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္မႈ မရွိသလုိ၊ လႊတ္ေတာ္ က်င္းပေနတာေတြဟာလည္း နည္းမွန္လမ္းမွန္ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ဆုိေနၾကတာပါ။ NLD ကေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ဖုိ႔ ဒီမုိကေရစီ ေပၚထြန္းဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းဖုိ႔ အတြက္ကေတာ့ သိသာတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုိလိမ့္မယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပည္ပကုန္သြယ္မႈေတြမွာ ေရနံ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔က ေရာင္းခ်တဲ့ ၀င္ေငြေတြ အေျမာက္အမ်ားရေနေပမဲ့လည္း အေရွ႔ေတာင္အာရွမွာေတာ့ လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈမွာ အနိမ့္က်ဆုံး စာရင္း၀င္ ျဖစ္လာခဲ့တာေတြကုိလည္း NLD က ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ ကုန္သြယ္မႈေတြအေပၚ ကန္႔သတ္မႈေတြကတဆင့္ ျမန္မာလူထု ထိခုိက္ရတယ္ဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္မျဖစ္ႏုိင္ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့တာပါ။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ စတင္က်င့္သုံးခ်ိန္မွာ လူထုေတြနစ္နာရတယ္လုိ႔ ေျပာစရာျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းမွာ ဆုိရင္လည္း ဆုံး႐ႈံးမႈ ပမာဏ သန္း ၄၀၀ ေလာက္အနက္မွာ ၂.၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ကသာ အလုပ္သမားေတြရဲ႔ လုပ္ခလစာနဲ႔ သက္ဆုိင္တယ္လုိ႔ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ စစ္အစုိးရအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြမွာ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူတာေတြဟာ ထိေရာက္မႈ ရွိေနတာမုိ႔ ပုိၿပီးတုိးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တာေတြေတာင္ ရွိေနတယ္လုိ႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ McQuarie တကၠသုိလ္က စီးပြားေရးပညာရွင္ ပါေမာကၡ တာနဲလ္ ကေတာ့ ျမင္ပါတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရး လႊဲေျပာင္းမႈေတြမွာ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္ထားတာေတြက စစ္အစုိးရနဲ႔ လက္ေ၀ခံ စီးပြားေရး သမားေတြအေပၚ တကယ့္ကုိ ပစ္မွတ္ထားရာ ေရာက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ၾသစေၾတးလ် တုိ႔လုိ ႏုိင္ငံေတြက ဘ႑ာေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူထားတဲ့ ကိစၥေတြ ခ်ဲ႔ထြင္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ဟာ စဥ္းစားၾကည့္သင့္တဲ့ အပုိင္းေတြ ျဖစ္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။”

ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခုေလာက္ၾကာလာတဲ့ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အဆုိးအေကာင္း၊ ဆက္လက္ က်င့္သုံးသင့္မသင့္၊ ျပဳျပင္မႈေတြ လုပ္ဖုိ႔လုိမလုိ စတာေတြကုိ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းျပည္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးလုိတယ္လုိ႔လည္း NLD က ကမ္းလွမ္းထားတာပါ။ လက္တေလာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈေတြမွာေတာ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အသစ္လုပ္တာေတြကုိ တားျမစ္တာေတြ၊ စစ္အစုိးရနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္သူေတြ၊ အစုိးရပုိင္ လုပ္ငန္းေတြရဲ႔ ဘ႑ာေငြေၾကးဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းေတြကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ မျပဳတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဥေရာပ သမဂၢ (EU) ကလည္း အလားတူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြနဲ႔အတူ စစ္အစုိးရကုိ လက္နက္ေရာင္းခ်တာေတြ မလုပ္ဖုိ႔ တားျမစ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိပဲ ျမန္မာစစ္အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားၿပီး စီးပြားေရး၊ သံတမန္ေရး ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကုိ လုပ္ေဆာင္လာၾကတဲ့ အထဲမွာေတာ့ ၾသစေၾတးလ်၊ ကေနဒါ၊ နယူးဇီလန္ စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြလည္း ပါ၀င္လာခဲ့ၾကတာပါ။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္က သံဃာေတာ္ေတြရဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဆႏၵျပပဲြေတြကုိ ေသြးထြက္သံယုိ ႏွိမ္နင္းမႈေတြအပါအ၀င္ ေနာက္ပုိင္းႏွစ္ေတြမွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ဖိႏွိပ္မႈေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကုိ တုိးျမႇင့္က်င့္သံုး လာတာေတြကုိသာ ေတြ႔ျမင္လာရတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။ VOAသတင္းမွ ကူးယူေဖၚၿပပါသည္။