လူ႕အခြင့္အေရး အေျပာင္းအလဲ လက္ေတြ႕ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အီးယူ တိုက္တြန္း

ျမန္မာ အပါအ၀င္ တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနမႈေတြကို တာ၀န္ယူ ေျဖရွင္းၾကဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) က ေျပာဆုိလုိက္တဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ EU ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ အႀကီးအကဲကလည္း ျမန္မာ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕က လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာ အေနနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္႐ုံတင္ မဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႕ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာေရး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီအတြက္ စိန္ေခၚခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆုိလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

မေန႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔က စတင္လိုက္တဲ့ ၁၆ ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံအတြင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြဟာ အေရးပါေပမဲ့ တကယ္တမ္း အေျပာင္းအလဲေတြ လက္ေတြ႕ျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ၾကမလဲလုိ႔ EU ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ ကက္သရင္း အက္ရွ္တြန္ (Catherine Ashton) က ေမးခြန္းထုတ္လုိက္တာပါ။ မၾကာခင္က လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ တူနီးရွား၊ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံေတြကို ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ၿပီး ဆႏၵျပ လူငယ္ေတြနဲ႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ေတြ႕ဆံုခဲ့သူပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အျခား လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ လက္ေတြ႕ အေျပာင္းအလဲေတြ ရိွလာဖို႔ ကိစၥဟာ လက္ရိွ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာင္စီအတြက္ စမ္းသပ္ အကဲစမ္းမႈတရပ္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္တာ ေၾကညာခ်က္ သက္သက္နဲ႔ေတာ့ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူးလို႔လည္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

“ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြ ဆိုတာဟာ အႀကံျပဳခ်က္ေတြပါ။ တကယ္တမ္း ဘယ္လို ရလဒ္ေတြ ထြက္လာမလဲ ဆုိတာက အေရးႀကီးပါတယ္။ လက္ေတြ႕အေျခအေနမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာမလား ဆိုတာဟာ တကယ့္စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ လစ္ဗ်ား၊ အီရန္၊ ဘဲလား႐ုစ္၊ ျမန္မာ၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ ဒီႏိုင္ငံေတြက ျပည္သူလူထု အေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ မဲေပးေရြးခ်ယ္ခြင့္၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ၊ တန္းတူညီမွ်တဲ့ အခြင့္အေရး၊ တိက်မွန္ကန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စသျဖင့္ သူတို႔ရသင့္တဲ့ အေျခခံ အခြင့္အေရးေတြ တကယ္ပဲ ရႏိုင္မလား ဆိုတာပါ။”

သူေျပာသလိုပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အရင္ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကတည္းက အခု လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ ဖဲြ႕စည္းၿပီးခ်ိန္အထိ ကုလသမဂၢ အေနနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ထုတ္ျပန္၊ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ထုတ္ခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႕အခြင့္အေရး အေျခအေန ဘာမွ သိသာေျပာင္းလဲမႈ မရိွခဲ့ဘူးလို႔ လူ႕အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ႐ႈျမင္ပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ ဘက္ကလည္း ဒီအႀကံျပဳခ်က္ေတြ အေပၚမွာ ေလာက္ေလာက္လားလား ျပန္ၿပီး တုံ႔ျပန္ ေျဖရွင္း ကုိင္တြယ္ေပးတာမ်ဳိး မရွိခဲ့ပါဘူး။

တခ်ိန္တည္းမွာလည္း ျမန္မာအစိုးရ အပါအ၀င္ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အစိုးရ အေတာ္မ်ားမ်ားက လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေ၀ဖန္လာရင္ ဒါဟာ ျပည္တြင္းေရးကို စြက္ဖက္တာ၊ ႏိုင္ငံေရးပေယာဂ မကင္းဘူး၊ ေနာက္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက သူတို႔အယူအဆေတြကို သြတ္သြင္းဖို႔ ႀကိဳးစားတာ စသျဖင့္ ကုလသမဂၢမွာ ျပန္လည္ေခ်ပေလ့ ရိွပါတယ္။ လူ႕အခြင့္အေရးဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ တန္ဖိုးတရပ္ အေနနဲ႔ သြတ္သြင္းေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြကိုေတာ့ ဒါဟာ မွန္ကန္မႈ မရိွဘူးလို႔ ကက္သရင္း အက္ရွ္တြန္က ေျပာပါတယ္။

“EU ဥေရာပသမဂၢဟာ ဥေရာပစံႏႈန္း၊ တန္ဖိုးေတြကို တျခားႏိုင္ငံေတြကို သြတ္သြင္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ စြပ္စဲြခံရတာေတြ ရိွပါတယ္။ ဒီစြပ္စဲြခ်က္ေတြကို လံုး၀ ျငင္းဆန္ပယ္ခ်ပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္၊ တရားမွ်တမႈနဲ႔ တန္းတူမႈေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ဥေရာပသားေတြအတြက္ အခြင့္အေရးေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ တကမၻာလံုး၊ လူသားအားလံုး ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရး ျဖစ္ပါတယ္။ အာဖရိက၊ အာရွနဲ႔ လက္တင္အေမရိကားက ျပည္သူလူထုေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ အခြင့္အေရးေတြကို စဲြမက္မႈ သိပ္မရိွလွဘူးဆိုတဲ့ လိမ္လည္မႈ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲကို က်မတို႔ ေရာက္မသြားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။”

၁၆ ႀကိမ္ေျမာက္ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံကို မတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္သြားမွာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ဂ်နီဗာမွာ ေရာက္ရိွေနပါတယ္။ ညီလာခံ စခ်ိန္မွာေတာ့ လစ္ဗ်ားအေရးနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း လူထုအံုႂကြမႈ ကိစၥေတြက ပိုၿပီး ေနရာယူေနပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ UPR အစည္းအေ၀းက အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို အခု ညီလာခံကို တင္ျပၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Thomas Ojea Quintana) ကေတာ့ ဒီညီလာခံကို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး ေနာက္ဆံုးအေျခအေန အစီရင္ခံ တင္ျပရမွာျဖစ္လို႔ ညီလာခံ မတိုင္ခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ခြင့္ သူေတာင္းဆိုတာကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဘက္က လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ VOAသတင္းမွ ကူးယူေဖၚၿပပါသည္။